Drewniany wiatrak „Koźlak”

24/01/2021; Artur

Piękny i wyjątkowy XVIII-wieczny wiatrak w okolicy Lubiąża, w pobliżu klasztoru Cystersów. Unikatowy przykład budownictwa drewnianego, będący pozostałością po dużej grupie podobnych obiektów otaczających rozległe niegdyś tereny klasztorne Ojców Cystersów. Wiatrak ma cztery kondygnacje, jego konstrukcja jest w całości drewniana, pokryta gontem. Modernizacja w latach trzydziestych XX w. oraz dodanie w latach sześćdziesiątych XX wieku północnego skrzydła pozwoliło wykorzystywać wiatrak jako młyn elektryczny aż do 1973 roku.

Obecnie wiatrak-młyn jest rozpadającym się zabytkiem, ale ciągle zachwyca proporcjami, nawarstwianiem się detalu z różnych epok. Widząc go w takim stanie odczuwam smutek i zachwyt, przyglądając się naturalnie starzejącym się materiałom, zaciekom i rdzy, płaszczyznom blachy, która miała chronić, a teraz tylko tworzy kompozycje. Piękne stalowe ramiona wiatraka pokryte rdzą wyglądają jak szczątki statków kosmicznych. Drewno na elewacji jeszcze trochę osłania, ale jest już bardziej miejscem, na którym natura i słońce tworzą własne obrazy. Nie byłoby tych powolnych, naturalnych, brutalnych, ale pięknych zmian, gdyby starano się zachować i odbudować zabytek. Więc może nie wszystko powinniśmy odbudowywać, restaurować, modernizować? Może lepiej uważniej obserwować i dostrzegać każde, najdziwniejsze piękno, które nas otacza, cieszyć się nim i pozwolić naturalnie przeminąć?

Artur Wójciak

autor zdjęć: Artur Wójciak